ปัจจุบัน กฎหมาย(พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535)
ห้ามมิให้ผู้ใดมีในครอบครองหรือค้าสัตว์ป่าสงวนและสัตว์ป่าคุ้มครองเป็นอันขาด 
ยกเว้นสัตว์ป่าชนิดที่กำหนดให้เพาะพันธุ์ได้ตามกฎหมาย และได้รับอนุญาตจากอธิบดี  

เช็ครายชื่อ    สัตว์ป่าสงวน     สัตว์ป่าคุ้มครอง    ตามกฎกระทรวงกำหนดที่นี่

โทษ...ปรับไม่เกิน 4 หมื่นหรือจำคุกไม่เกิน 4 ปี  หรือทั้งจำทั้งปรับ
หากมีผู้ใดเลี้ยง , มีไว้ในครอบครองหรือค้าสัตว์ป่า ตามรายชื่อสัตว์ป่าที่กำหนดในกฎกระทรวง
แม้เพียงตัวเดียว ต้องมีความผิดอาญาได้รับโทษดังกล่าวข้างต้น 

    ปัจจุบันหากผู้ใดเลี้ยงสัตว์ป่าไว้ ไม่สามารถขอใบอนุญาตจากกรมป่าไม้ หรือ ที่อื่นใดได้

    ผู้ที่มีใบอนุญาตครอบครองสัตว์ป่าในปัจจุบัน ทุกราย ต้องได้มาจากการจดแจ้งการครอบครองสัตว์ป่าแก่กรมป่าไม้ไว้ตั้งแต่ ปี พ.ศ.2535 ในวันที่ พ.ร.บ.ฯ ประกาศใช้ ตามบทเฉพาะกาลใน พ.ร.บ.ฯ และผู้ได้รับอนุญาตให้เพาะพันธุ์สัตว์ป่าตามกฎหมายกำหนดให้เท่านั้น

    ในบทเฉพาะกาล ได้เปิดโอกาสให้ ผู้ที่ครอบครองสัตว์ป่าอยู่ก่อนหรือในวันที่ พ.ร.บ.ฯประกาศใช้ ให้แจ้งการครอบครองสัตว์ป่าที่มี ต่อกรมป่าไม้ แล้วจึงขายหรือคืนให้กรมป่าไม้หรือเลี้ยงต่อได้ ขึ้นอยู่กับความประสงค์ของผู้ครอบครองในขณะนั้น แต่ให้เสร็จสิ้นภายในระยะเวลาที่กำหนดตาม พ.ร.บ. (ภายในปี พ.ศ.2535)

ปัญหาที่เกิดขึ้น ในบทเฉพาะกาล ทำให้เจ้าหน้าที่สับสน
คำกล่าว "ห้ามจำหน่าย จ่ายโอนให้แก่ผู้อื่นมิได้ เว้นแต่โดยการตกทอดทางมรดก" มาจากตรงนี้ครับ

ในขณะนั้น ทั้งเจ้าหน้าที่และผู้เลี้ยงสัตว์ป่าที่มีความประสงค์จะเลี้ยงสัตว์ป่าต่อไป เกิดความสับสนกัน
พอสมควร เนื่องจากในบทเฉพาะกาลนั้น มี 2 มาตราที่มีความแตกต่างกัน เพียงข้อความนิดเดียว แต่มีผลมากกับผู้เลี้ยงสัตว์ป่า เพราะดูนัยตามกฎหมาย ทั้ง 2 มาตรา หมายถึง สัตว์ป่าที่ครอบครองฯเป็นของรัฐ ในมาตรา 66 และ มาตรา 61,67 สัตว์ป่าที่แจ้งครอบครองฯไว้เป็นสมบัติของผู้ครอบครอง 

• มาตรา 66          ครอบครองสัตว์ป่าโดยมิชอบด้วยกฎหมาย

• มาตรา 61 , 67  ครอบครองสัตว์ป่าโดยชอบด้วยกฎหมาย

โดยมีข้อปฏิบัติแตกต่างกัน เป็นระเบียบกรมป่าไม้ และ กฎกระทรวง ที่ออกมาบังคับใช้ภายหลัง 2-3 ปี

ข้อแตกต่างมาตรา 66 และมาตรา 67 ตามบทเฉพาะกาล

มาตรา 66	มาตรา 67 และ 61
ผู้ใดมีสัตว์ป่าสงวนหรือสัตว์ป่าคุ้มครองอยู่ในความครอบครองโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย อยู่ก่อนหรือในวันที่พระราชบัญญัตินี้	ให้ผู้มีสัตว์ป่าสงวน สัตว์ป่าคุ้มครองอยู่ในความครอบครอง โดยชอบด้วยกฎหมายอยู่ก่อนหรือในวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ
นำสัตว์ป่าคุ้มครองมามอบให้แก่พนักงานเจ้าหน้าที่ภายในเก้าสิบวัน นับแต่วันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับ ผู้นั้นไม่ต้องรับโทษและให้สัตว์ป่าคุ้มครองดังกล่าวตกเป็นของแผ่นดิน อธิบดีอาจมอบสัตว์ป่าดังกล่าวให้อยู่ในความดูแลของผู้นั้นต่อไปได้ตามเห็นตามสมควร แต่จะจำหน่าย จ่ายโอนให้แก่ผู้อื่นมิได้ เว้นแต่โดยการตกทอดทางมรดก	ถ้ามีสัตว์ป่าคุ้มครองให้นำมาตรา 61 มาบังใช้ดังนี้    ให้ผู้มีสัตว์ป่าคุ้มครอง แจ้งชนิดและจำนวนสัตว์ป่าคุ้มครองที่อยู่ในความครอบครองของตน ต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ภายในเก้าสิบวันนับแต่วันที่กฎกระทรวงใช้บังคับ    หากผู้เป็นเจ้าของสัตว์ป่าคุ้มครองนั้นไม่ประสงค์จะเลี้ยงดูสัตว์ป่าคุ้มครองนั้นต่อไป ให้จำหน่ายสัตว์ป่าคุ้มครองนั้น ให้แก่ผู้รับใบอนุญาตจัดตั้งและดำเนินกิจการสวนสัตว์สาธารณะ หรือจำหน่ายให้ผู้รับใบอนุญาตเพาะพันธุ์ ภายในหนึ่งร้อยยี่สิบวัน    หากเจ้าของหรือผู้ครอบครองสัตว์ป่าคุ้มครองนั้น ประสงค์จะเลี้ยงดูสัตว์ป่าคุ้มครองต่อไปให้เจ้าหน้าที่ตรวจสอบ ให้อธิบดีอนุญาตให้ผู้นั้นครอบครองสัตว์ป่าคุ้มครองนั้นต่อไปได้ โดยออกใบอนุญาตคุ้มครองสัตว์ป่าคุ้มครองชั่วคราว ให้ไว้แก่เจ้าของหรือผู้ครอบครอง ใบอนุญาตดังกล่าว ให้มีอายุเพียงเท่าอายุของสัตว์ป่าคุ้มครองนั้น
มีระเบียบกรมป่าไม้ พ.ศ.2538 มาบังคับปฏิบัติดังนี้      ในกรณีที่เห็นสมควรส่งมอบสัตว์ป่าสงวน หรือสัตว์ป่าคุ้มครองคืนให้ผู้ครอบครองเดิม เลี้ยงดูชั่วคราวแทนกรมป่าไม้ให้ออก หนังสือมอบให้ครอบครองสัตว์ป่าสงวนหรือสัตว์ป่าคุ้มครองชั่วคราวแทนกรมป่าไม้ ตามแบบอ.ญ./ส.ป.1ท้ายระเบียบนี้ พร้อมกับให้จัดทำบันทึกรับรองการปฏิบัติตามเงื่อนไขท้าย หนังสือมอบให้ครอบครองฯตามแบบ อ.ญ./ส.ป.3 ท้ายระเบียบนี้ ไว้เป็นหลักฐานด้วย     ในกรณีเห็นว่าไม่สมควร ส่งมอบสัตว์ป่าสงวน หรือสัตว์ป่าคุ้มครองให้ผู้ครอบครองเดิมเลี้ยงดูชั่วคราวแทนกรมป่าไม้ ให้สั่งพนักงานเจ้าหน้าที่ดำเนินการ ขอรับมอบสัตว์ป่าคืนจากผู้ครอบครองเดิม แล้วนำส่งส่วนอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมป่าไม้ เพื่อดำเนินการต่อไป	มีกฎกระทรวง ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2537) มาบังคับปฏิบัติดังนี้      ผู้แจ้งได้แสดงความประสงค์จะ เลี้ยงดูสัตว์ป่านั้นต่อไป  ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจสอบและรายงานต่ออธิบดี และเมื่ออธิการบดีได้พิจารณาเห็นสมควรอนุญาต ให้เลี้ยงดูสัตว์ป่านั้นต่อไปได้ ให้ออกใบอนุญาตให้ครอบครองสัตว์ป่าคุ้มครองชั่วคราวตามแบบ สป.2 ท้ายกฎกระทรวงนี้     ในกรณีที่ผู้รับใบอนุญาตให้ครอบครองสัตว์ป่าคุ้มครองชั่วคราว มีความจำเป็นต้องนำสัตว์ป่าไปเก็บไว้ ณ สถานที่อื่น ที่มิใช่สถานที่กำหนดไว้ในใบอนุญาต ให้ยื่นขออนุญาต เป็นหนังสือต่อพนักงานเจ้าหน้าที่  เมื่ออธิบดีมีความเห็นชอบ กับการย้ายสถานที่แล้ว  จึงดำเนินการย้ายได้      เพื่อประโยชน์ในการควบคุมจำนวนสัตว์ป่า ในกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงจำนวนสัตว์ป่าคุ้มครอง แตกต่างไปจากจำนวนที่กำหนดไว้ในใบอนุญาต เนื่องจากการสืบพันธุ์ ตาย โอนให้บุคคลอื่น หรือโดยเหตุอื่นใด  ให้ผู้รับใบอนุญาตแจ้งการเปลี่ยนแปลงเป็นหนังสือต่อพนักงานเจ้าหน้าที่
จากเจตนาของกฎหมายข้างต้น จะเห็นว่าสัตว์ป่านั้น เป็นของแผ่นดิน ดูแลโดยกรมป่าไม้ ใบอนุญาต อ.ญ./ส.ป.1 มีเงื่อนไขท้ายใบอนุญาตบังคับ ตามระเบียบกรมป่าไม้ สัตว์ป่าเป็นของกรมป่าไม้ ไม่สามารถจำหน่าย จ่าย โอนได้ เพียงรับมรดกเลี้ยงดูสัตว์ป่าแทนกรมป่าไม้ต่อไปเท่านั้น	สัตว์ป่าเป็นของผู้ครอบครอง แต่ยังต้องปฏิบัติตามข้อบังคับ ใบอนุญาต ตามแบบ ส.ป.2 ไม่มีเงื่อนไขบังคับ ตามกฎกระทรวงสามารถโอนให้บุคคลอื่นหรือเคลื่อนย้ายได้
ตัวอย่างหนังสือมอบให้ครอบครองฯตามแบบ อ.ญ./ส.ป.1	ตัวอย่างใบอนุญาตให้ครอบครองฯตามแบบ ส.ป.2

ปัญหาในการปฏิบัติของเจ้าหน้าที่และผู้ครอบครองสัตว์ป่าตามบทเฉพาะกาลคือ
    การนำข้อกฎหมายที่มีเพียงไม่กี่มาตรามาปฏิบัตินั้น  เจ้าหน้าที่และผู้เลี้ยงสัตว์ป่าได้ยึดเอาข้อกำหนดที่เป็นตัวอักษรที่แสดงใน พ.ร.บ.ฯมาถกเถียงกันเท่านั้น ไม่ได้ตรวจสอบความละเอียดของกฎหมายอย่างจริงจัง ดังที่มีรายละเอียดกล่าวมาข้างต้น ฉะนั้นเมื่อเป็นข่าวเกี่ยวกับสัตว์ป่าที่มีใบอนุญาตครอบครอง จะมีเจ้าหน้าที่ออกมาชี้แจงในทางเดียวเสมอว่า สัตว์ป่าที่มีใบอนุญาตฯ ไม่สามารถจำหน่าย จ่าย โอนได้ ยกเว้นตกทอดทางมรดก ซึ่งความจริงข้อความนี้ก็ปรากฏใน พ.ร.บ.ฯในมาตรา 66 (ครอบครองสัตว์ป่าโดยมิชอบ)เท่านั้น มิได้บังคับใช้ในมาตราอื่นด้วย
    ในตัวบท พ.ร.บ.ฯมิได้กล่าวถึง การโอนให้บุคคลอื่นได้ตามมาตรา 67(ครอบครองสัตว์ป่าโดยชอบ) หากเจ้าหน้าที่ไม่ศึกษากฎกระทรวงที่ออกมาบังคับใช้ปฏิบัติตามมาตรานี้  ก็จะไม่ทราบได้เลยว่า ผู้ครอบครองสัตว์ป่าตามมาตรานี้ สามารถเคลื่อนย้าย หรือโอนสัตว์ป่าให้บุคคลอื่นได้ โดยอธิบดีมอบอำนาจให้ผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นผู้พิจารณาอนุญาต(ตามคำสั่งกรมป่าไม้ที่ 2250/2537)

สัตว์ป่าโดยชอบด้วยกฎหมาย และสัตว์ป่าโดยมิชอบด้วยกฎหมาย พิจารณาอย่างไร จึงทำให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติไม่ถูกต้องกันหลายแห่ง

ต้องดูจาก บัญชีกำหนดปริมาณสัตว์ป่าคุ้มครองไว้ในครอบครอง ตามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ฉบับหลังสุด
ก่อนวันประกาศใช้ พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2535 เพราะ
ตาม พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ.2503 กำหนดไว้ให้ ผู้ใดมีสัตว์ป่าคุ้มครองไม่เกินปริมาณตามบัญชีประกาศกระทรวง ถือว่าไม่ผิดกฎหมาย (ไม่ต้องขออนุญาต ในขณะนั้น)

ฉะนั้น หากเมื่อผู้ครอบครองสัตว์ป่าและจดแจ้งจำนวนสัตว์ป่าต่อเจ้าหน้าที่
ไม่เกินปริมาณสัตว์ป่าที่กำหนดตามประกาศกระทรวงถือว่า
มีสัตว์ป่าครอบครองโดยชอบด้วยกฎหมาย ก่อนหรือในวันที่พระราชบัญญัติบังคับใช้

แต่หากมีสัตว์ป่าและจดแจ้งจำนวนต่อกรมป่าไม้ เกินกว่าปริมาณสัตว์ป่าที่กำหนดตามประกาศฯถือว่า
มีสัตว์ป่าครอบครองโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ก่อนหรือในวันที่พระราชบัญญัติบังคับใช้

Check บัญชีกำหนดปริมาณสัตว์ป่าคุ้มครอง โดยไม่ผิดกฎหมายที่นี่! (พ.ร.บ.2503)

  ปัจจุบัน มี พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า(ฉบับที่ 2) พ.ศ.2546  บังคับใช้ ทำให้มาตรา 66 ไม่ได้ถูกนำมาใช้ต่อไป 
ยกเว้น ผู้แจ้งตามมาตรา 66 เมื่อปี พ.ศ.2535 แล้วยังมีสัตว์ป่าอยู่ และไม่มาแจ้งคำขอครอบครองฯใหม่ ตาม พ.ร.บ.ฯ ใหม่ เมื่อปีที่แล้ว ก็ยังใช้มาตรา 66 บังคับอยู่ แต่คงมีไม่เกิน 5 ราย เนื่องจากไม่รู้เรื่อง หรือแจ้งไว้และปัจจุบันไม่มีสัตว์ป่าครอบครองฯแล้ว